Co musi umieć samodzielny twórca stron?

W tym artykule spróbuje wypunktować jakie umiejętności i jaką wiedzę trzeba posiąść aby jako samodzielny twórca stron mieć moralne „uprawnienie” do oferowania innym swoich usług tworzenia stron, sklepów i prostych aplikacji internetowych. Lista będzie przydatna zarówno w przypadku Web Developerów Freelancerów jak i osób które decydują się na tworzenie strony dla siebie.

W tym artykule odpowiadam na pytanie: Jakie umiejętności są potrzebne, aby samemu oferować kompletne usługi tworzenia stron internetowych?

Skąd w ogóle pomysł by zabierać się za to samemu?

Bo tak zazwyczaj było. Kiedyś używano terminu „Webmaster” w stosunku do osoby która zajmowała się wszystkimi aspektami strony internetowej. Większość serwisów internetowych takich jak eBay, wyszukiwarka DuckDuckGo, Urban Dictionary były dziełem wysiłku jednego programisty.

Z czasem wszystko zaczęło ewoluować a po popularyzacji Internetu na początku XXI wieku, strony stawały się coraz bardziej zaawansowane pod kątem graficznym i interakcji – naturalnie nastąpiła specjalizacja. Jednych interesowały wizualne aspekty i projektowanie graficzne innych zaś kwestie związane z programowaniem skryptów.

Z drugiej strony, nadal Web Design i Development w odniesieniu do nieskomplikowanych stron i sklepów jest bardzo specyficzną branżą. Jeżeli już ktoś opanuje bardzo wymagające sprawy związane z kodowaniem stron, tak naprawdę mało go dzieli aby nauczyć się integracji tego wszystkiego z CMSem i umieszczeniem na hostingu. Umiejętne skonfigurowanie domeny czy SSLa też nie wymaga wieloletniej praktyki jako administrator sieci.

Potrzeba jednego: chęci

Rozwój różnego rodzaju gotowych CMSów, powtarzalność frameworków i era Responsive Web Design spowodowała, że strony nie wymagają nie wiadomo jakiej kreatywności od strony projektowania ani też nie trzeba programować CMSów od podstaw. To otwiera furtkę osobom, które znają się na kodowaniu i lubią interdyscyplinarny charakter pracy – po opanowaniu kilku dodatkowych czynności są w stanie wyprodukować pełnowartościową stronę internetową. Jeżeli takie osoby mocno będą siedzieć w tematach związanych w SEO – nic nie stoi na przeszkodzie by tworzyć naprawdę przydatne i wartościowe strony internetowe.

Jakie są zalety tworzenia stron w pojedynkę?

Rozwijasz własną markę, własny styl, trendy i wizję Internetu. Nikt ci nie narzuca swojej filozofii i możesz tworzyć strony dokładnie jakie ty chcesz – zarówno jeśli chodzi o wygląd jak i technologię. Możesz się skupić na porządnej pracy i potrzebach klientów. Satysfakcja stworzenia czegoś samemu rekompensuje godziny ciężkiej pracy i motywuje do konkurowania z samym sobą.

Tworzenie stron samemu to przede wszystkim łatwiejszy i prostszy development. Można samemu organizować czas i pracę. Każdy kto kiedykolwiek przez jakiś czas tworzył projekt w grupie wie, że podział pracy przy programowaniu jest nieco skomplikowany a o drobne konflikty nietrudno. Podział na role w przypadku projektów związanych z programowaniem wymaga specjalnego podejścia. Trzeba opanować kontrolę wersji i trzeba się zgrać a to nie zawsze wychodzi.

Możliwość wyceniania własnej pracy i laserowe skupienie na potrzebach klienta to coś co trudno jest nadrobić wieloosobowej grupie w agencji. Dodatkowo, nie jesteśmy uzależnieni od poziomu kompetencji innych członków zespołu, mamy możliwość wprowadzania innowacji i nie jesteśmy skrępowani podczas pracy.

A jakie są zatem wady?

Tworzenie interfejsu, które wymaga kreatywności niektórym ciężko będzie przeplatać z pisaniem skryptów, które tam domaga się dyscypliny i chłodnego klepania kodu. To może szybko wypalić jeżeli nie kochamy tego na 100%. Trzeba być inżynierem i (wiem jak pretensjonalnie to brzmi) artystą w jednym.

Brak podziału na role z w połączeniu z brakiem krytycyzmu wobec swoich poczynań może wykształcać rozwój złych nawyków. Jeżeli zabierasz się za profesjonalne tworzenie stron musisz się rozwijać o wiele bardziej niż jakiś tam etatowy klepacz kodu czy osoba bawiąca się pędzlami i fontami w PhotoShopie. Musisz mieć ambicje bycia w tym najlepszym ekspertem w okolicy. Sprawdź na AWWWards jak wyglądają i działają strony WWW i powiedz sobie „takie strony będę tworzyć za parę lat”. A co ciekawe, wiele prac w tym serwisie jest dziełem freelancerów.

Część I: Projektowanie graficzne

Projektowanie graficzne i poczucie estetyki przyda się do stworzenia atrakcyjnej wizualnie szaty graficznej. Nie trzeba być artystą-grafikiem – wręcz może to być niezalecane. W dziedzinie projektowania graficznego stron po roku 2012/2013 wszystko się „troszeczkę” zmieniło.

Nowoczesny projekt strony internetowej jest jak MECHANIZM – na etapie projektowania przycisku, sekcji, pola tekstowego trzeba np. przewidzieć jak on będzie wyglądał na różnych urządzeniach i jak wygląda interakcja z nim. Odstępy pomiędzy różnymi sekcjami projektu, wielkości a także ogólna kompozycja strony musi być wykonana za pomocą pewnych wzorców i schematów, które umożliwiają przekształcenie strony z widoku mobilnego na widok desktop przy użyciu najmniejszej ilości reguł CSS.

Web Design to obecnie wzorce projektowe, doświadczenia użytkownika i pogoń za technologią. Wystarczy opanować podstawowe zasady kompozycji, których bardzo ciężko się nauczyć ale z biegiem doświadczenia nabywa się odpowiedniej sprawności i biegłości.

Jeżeli w projekcie jest potrzebny kreatywny grafik (do zrobienia logo lub „ikonek”) nic nie stoi na przeszkodzie aby go wyoutsourcować.

Część II: Front-End

Front-End to chyba najważniejsza i najbardziej wymagająca część pracy przy tworzeniu strony. Jest to przepisanie tego jak chcemy aby wyglądała strona na zrozumiały dla komputerów kod.

HTML5

HTML5 (skrót od: Hyper Text Markup Language) – obecnie jako standard stosujemy piątą wersję specyfikacji języka, która jest w literaturze zapisywana często w formie HTML5 (bez spacji pomiędzy HTML, a oznaczeniem wersji). HTML jest językiem znaczników. Tworzy tak jakby sam szkielet strony www oraz dostarcza możliwość organizowania wszelkich treści dokumentów internetowych w spójną całość.  Mówi przeglądarce: co to jest za dokument, w jakim jest języku, jaki ma tytuł, co jest nagłówkiem, linkiem, zawiera także niesformatowaną treść i nie zajmuje się tym jak ma dokładnie wyglądać bo od tego mamy…

CSS3 – czyli arkusze stylów

Kaskadowe Arkusze Stylów (ang. Cascading Style Sheets, w skrócie: CSS). Za ich pomocą możliwe jest opisanie wyglądu poszczególnych elementów HTML na sposób zrozumiały dla przeglądarki. Kod taki zawiera listę stylów, które dokładnie określają prezentację poszczególnych części dokumentu HTML. Polega to na tym że odwołujemy się do każdego lub grupy znaczników HTML i opisujemy takie właściwości jak kolor, szerokość, wysokość, obramowanie, tło, cień, wielkość fontu itp…

JavaScript

JavaScript to język programowania, który umożliwia na stronie umieszczania zaawansowanych interakcji i animacji. Kod JavaScript zamieszczony na stronie internetowej, działa w przeglądarce internetowej i to on jest odpowiedzialny za poinformowanie o tym że mamy błąd w formularzu, koordynuje działania harmonijki, slajdów i nieszczęsne wyskakujące okienka z informacją o RODO :). W JavaScript można tworzyć całe gry ale to temat na osobny artykuł.

Jeżeli chcesz postawić pierwsze kroki w tym języku programowania sprawdź mój dostępny i darmowy kurs JavaScript od podstaw.

Część III: Back-End

Back-End umożliwia publikację strony w sieci oraz jej funkcjonalności związane z jej komunikacją ze światem zewnętrznym (oraz wszelkie inne funkcjonalności, które wykraczają poza bycie multimedialną gazetką).

Skrypty po stronie serwera

Skrypty po stronie serwera umożliwiają pobieranie informacji z bazy danych, wykonania obliczeń i przesłanie ich do przeglądarki. W kontekście stron internetowych mówimy najczęściej o języku PHP. Czytaj dlaczego i czy warto uczyć się PHP. W przypadku samodzielnego Web-Developera wielkim plusem będzie umiejętność integracji gotowych CMSów z zewnętrznym API no i umiejętność czytania dokumentacji. PHP to bardzo przyjemny język do nauki, sprawdź mój kurs obiektowego PHP.

Bazy Danych

To one umożliwiają agregowanie informacji w CMSie i zapewniają obsługę takich funkcji jak np. rejestracja i zarządzanie wizytami oraz użytkownikami.

Część IV: Hosting i utrzymanie

Strony internetowe są przechowywane na fizycznych urządzeniach – najczęściej w wyspecjalizowanych datacenter. Aby strona mogła działać trzeba posiadać podstawowe informacje o tym jak ustawić odpowiednie adresy DNS dla domeny, jak zainstalować SSL na serwerze czy skonfigurować skrzynkę e-mail z domeną firmową.

Im większą wiedzę z tego zakresu się ma, tym więcej można zaoferować klientowi końcowemu. Odkąd opublikowałem swoją pierwszą stronę internetową (maj 2006) zawsze ten temat mnie interesował. W czasach technikum wpadłem na pomysł aby dzierżawić droższy hosting, dzielić go na małe części i sprzedawać ze „swoją metką”.

Koniecznie trzeba opanować jeszcze kwestie związane z:

SEO i pozycjonowaniem – tylko zoptymalizowane strony internetowe mogą nieść wartość klientom. W dużej mierze, biznesowa wartość strony internetowej polega na jej pozycjach organicznych. Jest to tak jakby pasywny przychód biorąc pod uwagę alternatywny koszt płatnej reklamy.

Bezpieczeństwo – im większa skala działań tym ryzyko związanie z bezpieczeństwem wymaga większego nakładu pracy. Warto znać techniki uniemożliwiające ingerencję w stronę czy sklep niepowołanych osób a także zabezpieczyć system przed wirusami i spamem.

Pomocne będzie także elementarna wiedza z zakresów takich jak:

Skład tekstu – każdy kto pisał pracę dyplomową lub miał dobrego nauczyciela z polskiego w szkole zna terminy takie jak wdowy, sierotki, akapit. Przydają się one przy projektowaniu stron internetowych i zachowania standardów i dobrych praktyk w publikowaniu tekstów.

Sprzedaż – bez sprzedaży, dojrzałego podejścia do klienta i umiejętności „dogadania się” nie ma co liczyć na sensowne zlecenia – tym bardziej w Internecie.

Prawo – warto wiedzieć co można a czego nie można robić na stronach internetowych. Nawet tak prozaiczne zadania jak prowadzenie bloga firmowego wymagają znajomości odpowiedzi na pytanie co to jest dozwolony użytek a także znajomości definicji, przykładów i konsekwencji plagiatu.

Po co to wszystko wiedzieć, skoro mamy WordPressa i gotowe szablony?

Nawet jeśli już znajdziemy szablon, który wygląda jak nasza wymarzona nowa strona i idealnie dopasowana do naszych potrzeb to jest jedno ale…

Gotowe szablony bez odpowiedniej obróbki i dopasowania pod konkretną stronę nie nadają się do poważniejszych zastosowań. Szablon po podmianie grafik i wszystkich tekstów na stronie może wyglądać nieprofesjonalnie i może nie być zoptymalizowany pod SEO i… najzwyczajniej może nie spełniać dodatkowych funkcji, których klient może sobie życzyć. Modyfikacja szablonu dla osiągnięcia konkretnego efektu może potem być bardziej czasochłonna niż stworzenie strony od podstaw.

Podsumowanie

Jak widać trzeba „ogarnąć” wiele rzeczy aby móc oferować tworzenie stron internetowych. To nie jest tak, że trzeba być ekspertem w każdej z tych dziedzin – trzeba po prostu posiadać odpowiedni zestaw umiejętności i wiedzy z tych dyscyplin, ponieważ strona czy sklep internetowy jest jakby nie było prostą aplikacją internetową. Jak się rozwijać? Na samym początku kursy online a potem praktyka, praktyka i jeszcze raz praktyka.